Arkadağı Şükran: Bir Türkmenistan yazısı...
Türkmenistan'ın başkenti Aşkabat ve en büyük şehirlerinden Türkmenbaşı ile Avaza'da geçirdiğimiz 3 günden geriye kalanlar...
1991 yılında Soveytler Birliği dağıltıktan sonra bağımsızlığını kazanan Türkmenistan, uluslararası arenada kendine yer bulmak için var gücüyle çalışıyor. Resmi adıyla Türkmenistan Cumhuriyeti, Orta Asya'da yer alan ve Azerbaycan, Kazakistan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Kırgızistan, Özbekistan, ve Türkiye ile birlikte günümüzdeki yedi bağımsız Türk devletinden biridir. Resmi para birimi Manat olan Türkmenistan Birleşmiş Milletler, İslam Konferansı Örgütü (İKO), Uluslararası Para Fonu (IMF) gibi kuruluşlara üyedir.
Orta Asya ülkelerinden olan Türkmenistan güneyden İran, batıdan Hazar denizi, kuzeyden Kazakistan, kuzeydoğudan Özbekistan, güneydoğudan Afganistan'la çevrilidir. En yüksek yerleri Köyten Dağı (3319 m.) ve Kopet Dağı (2942 m.)'dır. Hazar Denizi'nin hemen yanıbaşında yer alan ve tuz yönünden zengin olan Karaboğaz Gölü, Türkmenistan toprakları içinde yer alır. Türkmenistan akarsu yönünden fakirdir. Etrek ırmağının bir bölümü Türkmenistan'ın içinde yer almaktadır. Tejen ve Murgap adlı akarsuları Karakum çölü içinde kaybolmaktadır.
Amu Derya ırmağının çok az bir kısmı Türkmenistan sınırları içinde yer alır. Bunun dışında önemli bir akarsuyu yoktur. Ancak su ihtiyacının karşılanması için 1300 km uzunluğundaki Karakum kanalı yapılmıştır. Bu kanal güneydedir. Topraklarının beşte dördünü Karakum çölü kaplamaktadır. Güney kısmında Kopet dağ kütlesi ve yaylalar yer alır. Topraklarının %3.5'i tarım alanı, % 17'si otlak, kalanı ya kısmen otlak olarak kullanılabilen çöl veya tamamen çöldür. Türkmenistan'a kurak ve sıcak bir iklim hâkimdir. Yaz aylarında sıcaklık bazen 50 dereceye kadar çıkar. Kış aylarında ise bazen -25 dereceye kadar düştüğü olur.
Henüz 25 yıllık bir mazisi olmasına karşın ülkenin ilerleme gücü önemli. Dünyanın en büyük 4'üncü doğal gaz üreticisi olan Türkmenistan'ın nüfusu ise 5 milyon civarında.
Eylül ayında 5'inci Asya Oyunları'na ev sahipliği yapacak olan ülkede ilk uluslararası büyük etkinliğin heyecanı var.
Yapılan spor tesisleri muazzam. Türkiye'de bile eşi benzeri yok.
Polimeks isimli Türk firmasının 5 milyar dolarlık maliyetle inşa ettiği Olimpiyat Köyü dünyanın sayılı müteahhitlik eserleri arasında yer alıyor.
Ve tabii ki yemeklerinin damak tadımızla birebir uyuşması. Pişi'nin, haşıl'ın, haşlama'nın ana vatanında bu lezzetleri tatmak heyecan vericiydi.
Ve en önemlisi, binlerce yıl önce çıktığımız ata yurdumuzda yeniden dolaşmak paha biçilemezdi.
Ülke adına söylenebilecek en önemli eksiklik, internet kullanımı ile sosyal medyanın yasak olması. Gençlerin ve çocukların zararları alışkanlıklardan kurtarılması ve spora yönlendirilmeleri için alınan bu kararı yadırgasak da Türkmenlerin bundan rahatsızlık duymamaları kendi içlerinde tutarlı bir davranış olarak dikkatimizi çekti.
Önemli bir not daha ülkede sigara ve alkole karşı açılan savaş. Ülke genelin hem açık hem kapalı alanlarda hem sigara ve alkol tüketimi hem de satışı yasak. Bu konuda ülkenin cumhurbaşkanı, ikinci Türkmenbaşı Gurbanguly Berdimuhammedov hiç taviz vermiyor.
Lafı açılmışken, Saparmurat Türkmenbaşı'nın 2006'da ölümünden sonra seçilen ikinci cumhurbaşkanı Berdimuhammedov aldığı radikal kararlar ve ülkenin dışa dönük açılımı nedeniyle vatandaşları arasında çok popüler bir figür.
Özellikle "Baki bitaraf Türkmenistan" politikası yani tarafsız ve ebedi Türkmenistan projesi nedeniyle tüm dünya ülkelerine eşit mesafede ve sorunsuz dış politika stratejisi Berdimuhammedov'u öne çıkarıyor.
Türkmenler liderlerini "Arkadağı Şükran" sloganı ile selamlıyorlar. Anlamı ise "Sırtımızı dayadığımız, arkamızdaki dağa şükranlarımızla.."
1991 yılında Soveytler Birliği dağıltıktan sonra bağımsızlığını kazanan Türkmenistan, uluslararası arenada kendine yer bulmak için var gücüyle çalışıyor. Resmi adıyla Türkmenistan Cumhuriyeti, Orta Asya'da yer alan ve Azerbaycan, Kazakistan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Kırgızistan, Özbekistan, ve Türkiye ile birlikte günümüzdeki yedi bağımsız Türk devletinden biridir. Resmi para birimi Manat olan Türkmenistan Birleşmiş Milletler, İslam Konferansı Örgütü (İKO), Uluslararası Para Fonu (IMF) gibi kuruluşlara üyedir.
Orta Asya ülkelerinden olan Türkmenistan güneyden İran, batıdan Hazar denizi, kuzeyden Kazakistan, kuzeydoğudan Özbekistan, güneydoğudan Afganistan'la çevrilidir. En yüksek yerleri Köyten Dağı (3319 m.) ve Kopet Dağı (2942 m.)'dır. Hazar Denizi'nin hemen yanıbaşında yer alan ve tuz yönünden zengin olan Karaboğaz Gölü, Türkmenistan toprakları içinde yer alır. Türkmenistan akarsu yönünden fakirdir. Etrek ırmağının bir bölümü Türkmenistan'ın içinde yer almaktadır. Tejen ve Murgap adlı akarsuları Karakum çölü içinde kaybolmaktadır.
Amu Derya ırmağının çok az bir kısmı Türkmenistan sınırları içinde yer alır. Bunun dışında önemli bir akarsuyu yoktur. Ancak su ihtiyacının karşılanması için 1300 km uzunluğundaki Karakum kanalı yapılmıştır. Bu kanal güneydedir. Topraklarının beşte dördünü Karakum çölü kaplamaktadır. Güney kısmında Kopet dağ kütlesi ve yaylalar yer alır. Topraklarının %3.5'i tarım alanı, % 17'si otlak, kalanı ya kısmen otlak olarak kullanılabilen çöl veya tamamen çöldür. Türkmenistan'a kurak ve sıcak bir iklim hâkimdir. Yaz aylarında sıcaklık bazen 50 dereceye kadar çıkar. Kış aylarında ise bazen -25 dereceye kadar düştüğü olur.
Henüz 25 yıllık bir mazisi olmasına karşın ülkenin ilerleme gücü önemli. Dünyanın en büyük 4'üncü doğal gaz üreticisi olan Türkmenistan'ın nüfusu ise 5 milyon civarında.
Eylül ayında 5'inci Asya Oyunları'na ev sahipliği yapacak olan ülkede ilk uluslararası büyük etkinliğin heyecanı var.
Yapılan spor tesisleri muazzam. Türkiye'de bile eşi benzeri yok.
Polimeks isimli Türk firmasının 5 milyar dolarlık maliyetle inşa ettiği Olimpiyat Köyü dünyanın sayılı müteahhitlik eserleri arasında yer alıyor. 
Ve tabii ki yemeklerinin damak tadımızla birebir uyuşması. Pişi'nin, haşıl'ın, haşlama'nın ana vatanında bu lezzetleri tatmak heyecan vericiydi. 
Ve en önemlisi, binlerce yıl önce çıktığımız ata yurdumuzda yeniden dolaşmak paha biçilemezdi.
Ülke adına söylenebilecek en önemli eksiklik, internet kullanımı ile sosyal medyanın yasak olması. Gençlerin ve çocukların zararları alışkanlıklardan kurtarılması ve spora yönlendirilmeleri için alınan bu kararı yadırgasak da Türkmenlerin bundan rahatsızlık duymamaları kendi içlerinde tutarlı bir davranış olarak dikkatimizi çekti.
Önemli bir not daha ülkede sigara ve alkole karşı açılan savaş. Ülke genelin hem açık hem kapalı alanlarda hem sigara ve alkol tüketimi hem de satışı yasak. Bu konuda ülkenin cumhurbaşkanı, ikinci Türkmenbaşı Gurbanguly Berdimuhammedov hiç taviz vermiyor.
Lafı açılmışken, Saparmurat Türkmenbaşı'nın 2006'da ölümünden sonra seçilen ikinci cumhurbaşkanı Berdimuhammedov aldığı radikal kararlar ve ülkenin dışa dönük açılımı nedeniyle vatandaşları arasında çok popüler bir figür.
Özellikle "Baki bitaraf Türkmenistan" politikası yani tarafsız ve ebedi Türkmenistan projesi nedeniyle tüm dünya ülkelerine eşit mesafede ve sorunsuz dış politika stratejisi Berdimuhammedov'u öne çıkarıyor.
Türkmenler liderlerini "Arkadağı Şükran" sloganı ile selamlıyorlar. Anlamı ise "Sırtımızı dayadığımız, arkamızdaki dağa şükranlarımızla.."
Yorumlar
Yorum Gönder